Η Κύπρος υπό καθεστώς Αττίλα 3

• 26 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2019

Του Δημήτρη Καζάκη

Κι ενώ στην Ελλάδα ζούμε το μεγαλείο της Πουλακιάδας, με το CNN και το BBC να προετοιμάζουν το έδαφος για «γκριζάρισμα» της δυτικής Μακεδονίας στο όνομα της «καταπιεσμένης μακεδονικής μειονότητας» – προς δόξα και τιμή όλων αυτών, «μακεδονομάχων» και μη, που θυσίασαν την Μακεδονία στο βωμό του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης – στην Κύπρο ξεκίνησε ένας νέος Αττίλας. Ο Αττίλας 3.

Πρόκειται για την στρατιωτική επέκταση των κατεχομένων από την Τουρκία στην Κύπρο. Μόνο που αυτή τη φορά επιχειρείται χωρίς πρόσφυγες, μαζικές σφαγές και αγνοούμενους, όπως συνέβη στους προηγούμενους 2 Αττίλες. Δεν υπάρχει λόγος. Ο ραγιαδισμός στις μέρες μας δεν έχει προηγούμενο κι επομένως δεν υπάρχει ανάγκη για όπλα.

1. Απώλεια εθνικού εδάφους.

Σε νέα επέκταση λοιπόν των θέσεών του επί του εδάφους, στην περιοχή των Στροβιλιών, προέβη ο τουρκικός στρατός κατοχής, παραβιάζοντας εκ νέου το status quo στην περιοχή. Με αυτήν την κίνηση ο τουρκικός στρατός κατοχής επιχειρεί να προωθήσει τις θέσεις του στις ελεύθερες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατία, στο σημείο που γειτνιάζουν με το έδαφος των Βρετανικών Βάσεων Δεκέλειας. Έτσι μετέδωσε την είδηση το ΑΠΕ-ΜΠΕ στις 22 του μηνός επισημαίνοντας ότι οι κατοχικές αρχές τοποθέτησαν βαρέλια, κάγκελα και αλυσίδες στην περιοχή, στην οποία διαμένουν τρεις οικογένειες Ελληνοκυπρίων.

Την ενέργεια της Τουρκίας επιβεβαίωσε και η ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ στην Κύπρο UNFICYP. Ο εκπρόσωπος Τύπου της UNFICYP, Αλίμ Σιντίκ επιβεβαίωσε την απώλεια εδαφών από την Κυπριακή δημοκρατία και δήλωσε: «Έχουμε γνώση της συνεχιζόμενης αυτής κατάστασης και την παρακολουθούμε. Βρισκόμαστε σε επαφή και με τις δυο πλευρές για να δούμε γιατί υπάρχει ένταση και για τη μείωσή της.» Το κύριο μέλημα της ειρηνευτικής δύναμης, όπως συμπλήρωσε, είναι η αποφυγή των «εντάσεων» ανάμεσα στις δυο πλευρές, αλλά και η ανατροπή του status quo.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Πρόδρομος Προδρόμου, δήλωσε ότι οι «αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας αντιμετωπίζουν, σε συνεννόηση με τα Ηνωμένα Έθνη, το ζήτημα που προέκυψε με τη νέα πρόκληση του κατοχικού καθεστώτος». Απαντώντας σε ερώτηση πόσο σοβαρό είναι το επεισόδιο, ο κ. Προδρόμου είπε ότι μέχρι στιγμής δεν μπορεί να αποτιμηθεί συνολικά η κατάσταση. Γι’ αυτό, πρόσθεσε, η κυβέρνηση δεν προβαίνει σε κάποια συγκεκριμένη ανακοίνωση. Κοινώς η κυβέρνηση της Κύπρου επέλεξε να ποιήσει τη νήσσαν.

Με ανάλογο τρόπο αντέδρασαν και τα υπόλοιπα κόμματα της Κύπρου, τα οποία – όπως κάνουν ατυχώς δεκαετίες τώρα – διαμαρτυρήθηκαν για το θεαθήναι και πέταξαν το μπαλάκι στη διαμεσολάβηση του ΟΗΕ. Με άλλα λόγια το σύνολο του πολιτικού προσωπικού της Κυπριακή δημοκρατίας μήνυσε ευθαρσώς στην Άγκυρα ότι είναι ανοιχτή σε στρατιωτικά τετελεσμένα από τις κατοχικές δυνάμεις εναποθέτοντας τις τύχες της όχι στην άμυνα της χώρας και στην κινητοποίηση του λαού της, αλλά στον ΟΗΕ.

2. Τι σημαίνει status quo;

Όλοι μιλάνε για τo status quo, το οποίο απειλείται από την προώθηση των τουρκικών κατοχικών δυνάμεων. Κουβέντα, τσιμουδιά για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής δημοκρατίας και προπαντός για την απώλεια εδάφους.

Κι αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο. Η έννοια status quo στις διεθνείς σχέσεις έρχεται από πολύ μακριά και έχει έναν πολύ ειδικό βάρος. Συνδέεται με την επιβολή πολεμικών τετελεσμένων ενός στρατιωτικά επιτιθέμενου – όπως είναι η Τουρκία στη συγκεκριμένη περίπτωση – για την απόσπαση εδαφών από άλλο κυρίαρχο κράτος. Όπου επιβάλλεται συμφωνία status quo, τα δυο μέρη αναγνωρίζουν το fait accompli, δηλαδή το πολεμικό τετελεσμένο και ξεκινούν τις συζητήσεις όχι στην παραβίαση των κυριαρχικών δικαίων του κράτους που έχασε έδαφος, αλλά στη βάση της αρχής ex factis jus oritur, δηλαδή της αναγνώρισης των τετελεσμένων.

Το ex factis jus oritur, το οποίο στα λατινικά σημαίνει ο νόμος προκύπτει από τα τετελεσμένα υπήρξε μια θεμελιώδης αρχή του διεθνούς δικαίου εδώ και αιώνες, η οποία συνόδευε και δικαιολογούσε το ιμπεριαλιστικό δικαίωμα της κατάκτησης. Η κατάκτηση με τα όπλα ξένου εδάφους δημιουργούσε δίκαιο και δικαιώματα του κατακτητή πάνω στο έδαφος που κατακτούσε.

Στην ουσία η αρχή αυτή διατηρήθηκε – υπό προϋποθέσεις – έως το τέλος του 2ου παγκοσμίου πολέμου και την ίδρυση του ΟΗΕ. Με τη δίκη των ναζί εγκληματιών πολέμου στη Νυρεμβέργη, αλλά και το δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μεταπολεμικά, η παλιά αυτή ιμπεριαλιστική αρχή αντικαταστάθηκε από την ex injuria jus non nonitur σύμφωνα με την οποία οι άδικες πράξεις δεν μπορούν να δημιουργήσουν νόμο. Και επομένως η κατοχή ξένου εδάφους μετά από στρατιωτική εισβολή σε καμιά περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν ως fait accompli, δηλαδή τετελεσμένο, ή status quo ante bellum.

Την εποχή του ΟΗΕ, αν και θεωρείτε αδιανόητη η ισχύ της αρχής του status quo ante, του fait accompli και του ex factis jus oritur, ωστόσο οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις βρήκαν τρόπους να τις εισάγουν από την πίσω πόρτα. Μια απ’ αυτές είναι η εγκατάσταση ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ σε εμπόλεμες ζώνες. Όπως συνέβη με την Κύπρο ήδη από το 1964.

Με τον τρόπο αυτό, αλλά και με την παρουσία της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ, οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις έβρισκαν την ευκαιρία να επιβάλουν καθεστώς status quo ante και να νομιμοποιούν ως τετελεσμένα, στρατιωτικές εισβολές και επεμβάσεις. Αυτό έγινε και στην Κύπρο με την λεγόμενη «πράσινη γραμμή» ανάμεσα στα εδάφη της Κυπριακής δημοκρατίας και τα κατεχόμενα από την Τουρκία.

3. Το δίκαιο της κατάκτησης.

Η λογική του status quo αποτελεί προϊόν του δικαίου της κατάκτησης. Ο τερματισμός του πολέμου με όρους που αφήνουν τον κατακτητή σε αδιαμφισβήτητη κατοχή ξένου εδάφους, του κράτους που δέχθηκε την εισβολή, θεωρείται ως επαρκής απόδειξη της ικανότητας του πρώτου να διατηρήσει μόνιμη κατοχή (η οποία με τη σειρά της τον εξουσιοδοτεί, του δίνει το δικαίωμα, να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο, δηλαδή στην απόκτηση νόμιμου τίτλου πάνω στα κατεχόμενα εδάφη).

Ιδίως όταν η στρατιωτική κατάκτηση ακολουθήθηκε από de facto παύση των εχθροπραξιών και de facto αναβίωση των ειρηνευτικών σχέσεων. Αυτό σημαίνει πώς το προηγούμενα εδαφικά κυρίαρχο κράτος, έχοντας εθελοντικά σταματήσει τις εχθροπραξίες, εγκατέλειψε την ελπίδα να επανακτήσει την κατακτημένη περιοχή και επομένως έχει αναγνωριστεί σιωπηρά το καθεστώς που υπάρχει μεταξύ των μερών τη στιγμή που έπαψαν οι εχθροπραξίες. Με δεδομένη αυτή την κατάσταση – το status quo ante bellum (ή το uti possidetis) – γίνεται αποδεκτή ως βάση των μελλοντικών σχέσεων των δυο μερών.[1]

Κατά την κατάκτηση η στρατιωτική κατοχή είναι απλώς de facto, θεμελιωμένη στα πολεμικά τετελεσμένα, δηλαδή στην ανώτερη στρατιωτικά δύναμη. Μετά την υποταγή και την προσάρτηση, η εδαφική κατοχή γίνεται de jure, δηλαδή ο νέος επικυρίαρχος, ο κατακτητής αποκτά νόμιμο δικαίωμα στα υπό τη δική του κατοχή εδάφη. [2]

Αυτή η κατάσταση των πραγμάτων απέδωσε την παράδοξη συνέπεια ότι, σύμφωνα με το παραδοσιακό διεθνές δίκαιο, ένα νέο status quo θα μπορούσε νομίμως να καταλήξει στην καταστροφή των νόμιμων δικαιωμάτων των άλλων, δηλαδή των κυρίαρχων κρατών που δέχονται επίθεση και χάνουν εδάφη. Το φαινόμενο αυτό, που αντικατοπτρίζεται στην τακτική κύρωση από το διεθνές δίκαιο της εδαφικής αλλαγής που επιβλήθηκε με τη βία, και των ειρηνευτικών συνθηκών που επιβλήθηκαν στους ηττημένους, οδήγησε τον Robert W. Tucker γράφοντας για το διεθνές δίκαιο που γέννησε τους δυο παγκόσμιους πολέμους να αναδείξει ως χαρακτηριστικό γνώρισμα του παραδοσιακού διεθνούς συστήματος “την ουσιαστικά απεριόριστη λειτουργία της αρχής ex injuria jus oritur και έτσι. . . η τροποποίηση του νόμου με όρους ισχύος”- παρά το γεγονός ότι η χρήση βίας για την απόκτηση εδάφους δεν συνιστούσε τεχνικά καμιά ζημία στο πλαίσιο αυτού του συστήματος.[3]

Το γεγονός ότι το διεθνές δίκαιο της μεταπολεμικής εποχής και όλες οι διεθνείς συμβάσεις που διέπουν τις σχέσεις των κρατών-μελών του ΟΗΕ, θεωρούν όλα τα παραπάνω ως αδιανόητα δεν σημαίνει ότι δεν ισχύουν στην περίπτωση της Κύπρου. Τόσο η Ελλαδική, όσο και η Κυπριακή ηγεσία από την εποχή του Αττίλα 1 και 2 έχουν αποδεχθεί σιωπηρά το status quo ante και χειρίζονται το κυπριακό με βάση τα τετελεσμένα υπέρ του εισβολέα και κατακτητή. Καθ’ υπόδειξη και προς όφελος πάντα της δυτικών συμμάχων και εταίρων.

Θα μου πείτε αυτή είναι παλιά ιστορία. Πιο είναι το καινούργιο; Το καινούργιο είναι ότι και πάλι σιωπηρά η ελληνική κυβέρνηση και η κυπριακή έκαναν ένα ακόμη βήμα. Αναγνωρίζουν στην Τουρκία όχι απλά τα τετελεσμένα της εισβολή και κατοχής κυπριακού εδάφους, αλλά το δικαίωμα του κατακτητή, δηλαδή το δικαίωμα να διεκδικήσει την προσάρτηση και νέων εδαφών στην Κύπρο. Κι όχι μόνο στην Κύπρο.

4. Προσυμφωνημένο στα παρασκήνια.

Δείτε τι δήλωσε το Κυπριακό ΥΠΕΞ στις 23 του τρέχοντος για την απώλεια εδάφους από την Κυπριακή δημοκρατία, όπως μεταδόθηκε από το ΚΥΠΕ:

Το ΥΠΕΞ, με αφορμή και δημοσιεύματα, αναφέρει ότι την Παρασκευή 1η Φεβρουαρίου 2019, ο τουρκικός κατοχικός στρατός, επικαλούμενος ατεκμηρίωτους ισχυρισμούς για δήθεν φαινόμενα λαθρεμπορίου στην εν λόγω περιοχή, τοποθέτησε σε αγροτικό δρόμο κιγκλιδώματα παρεμποδίζοντας τη διέλευση των κατοίκων από το συγκεκριμένο δρόμο, τον οποίο οι τελευταίοι χρησιμοποιούν για πρόσβαση στις καλλιέργειες τους.

Τις αμέσως επόμενες μέρες ο κατοχικός στρατός ενημέρωσε τους κατοίκους των Στροβιλιών ότι πλέον θα ισχύουν νέες «διαδικασίες» κατά την έξοδο τους από τα Στροβίλια προς τις Βρετανικές Βάσεις. Παράλληλα, όπως σημειώνει το ΥΠΕΞ, το κατοχικό καθεστώς ξεκίνησε να διενεργεί ελέγχους σε όσους επισκέπτονται την περιοχή των Στροβιλιών, περιλαμβανομένων και των μελών της Ειρηνευτικής Δύναμης, σε σημείο που εφάπτεται του ορίου των Βρετανικών Βάσεων.

«Η Κυβέρνηση, από την πρώτη στιγμή, προέβη σε σχετικά διαβήματα προς την Ειρηνευτική Δύναμη στην Κύπρο, προς τη Γραμματεία του ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη όπως επίσης προς τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Η Ειρηνευτική Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών έχει, μετά από σχετική διερεύνηση, καταγράψει επισήμως ότι οι πρόσφατες ενέργειες του κατοχικού στρατού αποτελούν νέες παραβιάσεις του στρατιωτικού status quo στην περιοχή και προβαίνει σε σχετικά διαβήματα προς τις τουρκικές κατοχικές δυνάμεις», αναφέρεται. (Καθημερινή, 23/2/2019)

Δείτε τι ομολογούν. Την απώλεια εδάφους την ήξερε τόσο η Κυπριακή κυβέρνηση, όσο και η ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ ήδη από την 1η Φεβρουαρίου. Αν την ήξεραν γιατί το κράτησαν μυστικό; Γιατί αντέδρασαν με δημόσιες δηλώσεις μόλις υπήρξαν δημοσιεύματα στις εφημερίδες 21 ημέρες μετά;

Αν δηλαδή δεν υπήρχαν τα δημοσιεύματα, η κυβέρνηση θα συνέχιζε να ποιεί τη νήσσαν. Με άλλα λόγια τόσο η Κυπριακή κυβέρνηση, όσο και η ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ πιάστηκαν στα πράσα να υλοποιούν συμφωνίες του παρασκηνίου με την Τουρκία για την επέκταση του κατεχόμενου εδάφους. Κι όταν η συνωμοσία της σιωπής αποκαλύφθηκε από τα δημοσιεύματα, άρχισαν οι δηλώσεις για το θεαθήναι.

Αλήθεια, γιατί η Ελλαδική κυβέρνηση δεν έχει αντιδράσει; Γιατί κανένα, μα κανένα κόμμα του ελλαδικού κοινοβουλίου δεν έχει αναδείξει το ζήτημα; Η απώλεια εδάφους είναι τόσο ασήμαντο ζήτημα; Ή μήπως δεν αφορά την Ελλάδα γιατί η Κύπρος «κείται μακράν», όπως έλεγε επί Αττίλα 2 ο επικαλούμενος «εθνάρχης» Κωνσταντίνος Καραμανλής;

Κι ενώ οι Τούρκοι προωθούσαν τις θέσεις τους την 1η Φεβρουαρίου προσαρτώντας νέα εδάφη στα κατεχόμενα της Κύπρου, ο φερόμενος ως Έλλην πρωθυπουργός κ. Τσίπρας στις 5 Φεβρουαρίου επισκεπτόταν την Τουρκία ώστε να χαριεντιστεί με τον κ. Ερντογάν και να του αποδώσει εύσημα δημοκρατικότητας και ελληνοτουρκικής φιλίας. Μαζί του βρέθηκε και ο ανεκδιήγητος πρώην Α/ΓΕΕΘΑ κ. Αποστολάκης και μετέπειτα δοτός υπουργός άμυνας προκειμένου να βρίσκεται σε διαρκή συνεννόηση με τον ομόλογό του κ. Ακάρ.

Πώς αλλιώς θα αλλάξουν χέρια αμαχητί εδάφη και χωρικά ύδατα στην Κύπρο, το Αιγαίο και την Θράκη; Θέλετε να συμβεί κανένα ατύχημα; Όπως άλλωστε έχει προειδοποιήσει με δηλώσεις του και ο εν λόγω αναξιότιμος πρώην ναύαρχος και νυν εγκάθετος του υπουργείου άμυνας κ. Αποστολάκης.

Υπάρχει κανείς τόσο αφελής, ώστε να πιστεύει ότι οι εξελίξεις αυτές δεν σχετίζονται με συμφωνίες παρασκηνίου για την επέκταση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Τουρκίας κατά μήκος ολόκληρου του τόξου Κύπρος-Αιγαίο-Θράκη;

5. Η προδοσία της Κύπρου.

Υπάρχει καλύτερος τρόπος από τον χάσει νέα εδάφη η Κυπριακή δημοκρατία από το να αναθέσει στον ΟΗΕ τη διαμεσολάβηση μετά από επιθετική ενέργεια της Τουρκίας; Διότι οφείλουμε να είμαστε σαφείς και ξεκάθαροι, η ενέργεια του τουρκικού στρατού κατοχής είναι καθαρά επιθετική με βάση το ισχύον διεθνές δίκαιο, αλλά και τις συμφωνίες status quo, που διέπουν την «πράσινη ζώνη» εκεχειρίας στο νησί.

Από τη στιγμή που η κυβέρνηση της Κύπρου χειρίζεται το συγκεκριμένο συμβάν όχι ως επιθετική ενέργεια της Τουρκίας εναντίον της Κυπριακής δημοκρατίας, αλλά ως εδαφική διαφορά υπό διευθέτηση με τη διαμεσολάβηση του ΟΗΕ και μάλιστα της ειρηνευτικής δύναμης στο νησί, τότε αποδέχεται ότι η Τουρκία έχει κάθε δικαίωμα όχι μόνο να θέσει εδαφικές διεκδικήσεις πέραν της «πράσινης ζώνης», αλλά και οποιαδήποτε ενέργεια τετελεσμένου από τις δυνάμεις κατοχής δεν θα αντιμετωπιστεί με το διεθνώς προβλεπόμενο τρόπο, δηλαδή ως casus beli. Στην καλύτερη περίπτωση θα αντιμετωπιστούν ως διαφιλονικούμενες περιοχές υπό την αιγίδα της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ.

Ας μην ξεχνάμε πώς ο Αττίλας 1 & 2 μπόρεσε να αποσπάσει με τα όπλα πάνω από το 36% του κυπριακού εδάφους χάρις στην επέμβαση του ΟΗΕ, ο οποίος λειτούργησε ως φύλο συκής της προδοσίας της ελλαδικής και κυπριακής ηγεσίας της εποχής. Στο βωμό πάντα της εθελοδουλίας και της υποτέλειας στους «μεγάλους μας συμμάχους».

Ας θυμηθούμε όταν στις 20 Ιουλίου 1974 η Τουρκία αποβίβαζε δυνάμεις στο νησί με τον Αττίλα 1, προκειμένου να εξασφαλιστεί το προγεφύρωμα για τις τουρκικές δυνάμεις, το οποίο κινδύνευε λόγω της καθυστερημένης μεν, αλλά ηρωικής αντεπίθεσης των ελληνοκυπριακών δυνάμεων, αργά το βράδυ, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εκδίδει το υπ’ αριθμόν 353 ψήφισμα με το οποίο καλεί σε κατάπαυση του πυρός. Επιτρέποντας έτσι στην Τουρκία να κατοχυρώσει το προγεφύρωμα της και να συνεχίσει να αποβιβάζει στρατό για μεγαλύτερη διείσδυση στο Κυπριακό έδαφος. Χωρίς καμιά ενόχληση από τις αμυνόμενες του πάτριου εδάφους δυνάμεις, οι οποίες διατάχθησαν να τηρήσουν την κατάπαυση του πυρός και να συνεργαστούν με την ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ.

Τις επόμενες ημέρες οι Καραμανλής-Κληρίδης αναλώνονταν σε ανούσιες και προσχηματικές διπλωματικές συνομιλίες υπό την αιγίδα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, χωρίς να κάνουν το παραμικρό για να οργανώσουν την στρατιωτική άμυνα του νησιού, αλλά και την αναγκαία αντεπίθεση εναντίον των εισβολέων, τοις κείνων (δηλαδή των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ) ρήμασι πειθόμενοι. Έτσι στις 15 Αυγούστου 1974 – με τις ευλογίες της Δύσης και της εθελόδουλης ελλαδικής και κυπριακής πολιτικής ηγεσίας με φύλλο συκής πάλι τον ΟΗΕ – οι τουρκικές δυνάμεις κατέλαβαν χωρίς ουσιαστική αντίσταση την πόλη της Αμμοχώστου και απέκοψαν ολόκληρη τη Χερσόνησο της Καρπασίας. Κι έτσι το 5% του κατεχόμενου κυπριακού εδάφους ανήλθε στο 36%.

Από τότε η «διεθνοποίηση» του κυπριακού διαμέσου του ΟΗΕ, του ΝΑΤΟ και πιο πρόσφατα της ΕΕ, κατοχύρωσε de facto την διχοτόμηση του νησιού.

6. Σε εκπλήρωση δεσμεύσεων έναντι ΕΕ.

Ας μην ξεχνάμε ότι στη συνάντηση της Βάρνας στις 25 Μαρτίου του 2018 η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Τουσκ-Γιούνγκερ ήταν σαφής ως προς το κυπριακό: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση», δήλωσε ο Τούσκ αμέσως μετά τη συνάντηση με τον Ερντογάν, «στηρίζει ομόφωνα το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να εξερευνά και να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς της πόρους στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη. Αυτό είναι σημαντικό και σε σχέση με τον κοινό μας στόχο που συνίσταται στην επιτυχή επανένωση της Κύπρου προς όφελος των δύο λαών της νήσου, της Τουρκίας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας.»

Προσέξατε τι είπε ο κ. Τουσκ; Προς όφελος των δυο «λαών» της νήσου! Ούτε κατοχή, ούτε τίποτε. Ούτε καν δυο κοινότητες. Από την στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζει δυο «λαούς» στο νησί, τότε κατά συνέπεια αναγνωρίζει το δικαίωμα της αυτοτελούς κρατικής τους εκπροσώπησης. Ένα νησί, δυο «λαοί», δυο κρατικές οντότητες! Ούτε καν διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, όπως συγκάλυπταν παλιότερα την επιδίωξη για διχοτόμηση του νησιού.

Και η ΕΕ δεν μένει μόνο σ’ αυτό. Αναγνωρίζει ευθαρσώς δικαιώματα στο νησί της ίδιας της Τουρκίας. Αναγνωρίζει δηλαδή ότι η εισβολή και κατοχή στο νησί με πρόσχημα της «ασφάλεια» της τουρκοκυπριακής κοινότητας, δημιούργησε όχι μόνο τετελεσμένα, αλλά και εδαφικά δικαιώματα για την Τουρκία. Είναι η πρώτη φορά που τόσο επίσημα και ανοιχτά επαναφέρεται το δόγμα του δικαιώματος της κατάκτησης, το ίσχυε την εποχή των μεγάλων αυτοκρατοριών.

Το δόγμα αυτό προέβλεπε τη δυνατότητα ενός κατακτητή στην κατοχή ξένης επικράτειας με τη δύναμη των όπλων. Ήταν μια παραδοσιακή αρχή του διεθνούς δικαίου την εποχή των μεγάλων αυτοκρατοριών, που σταδιακά έδωσε τη θέση του στο σύγχρονο διεθνές δίκαιο, που θεμελιώνεται στο αναπαλλοτρίωτο δικαίωμα της εθνικής αυτοδιάθεσης και της εδαφικής ακεραιότητας. Το δικαίωμα της κατάκτησης καταργήθηκε επίσημα μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν το έγκλημα του επιθετικού πολέμου ορίσθηκε και κωδικοποιήθηκε για πρώτη φορά με τις Αρχές της Νυρεμβέργης και, τέλος, το 1974, με το Ψήφισμα 3314 της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.

7. Εδαφική μεταβολή με ειρηνικό τρόπο.

Στην Κύπρο αυτή την στιγμή βλέπουμε να εξελίσσεται μια διαδικασία εδαφικής μεταβολής με ειρηνικά μέσα, δηλαδή χωρίς πόλεμο. Η διαδικασία αυτή είχε υιοθετηθεί επίσημα από την Κοινωνία των Εθνών, η οποία θεωρούσε ως νόμιμο κάθε αίτημα ή διεκδίκηση ξένου εδάφους, επικράτειας άλλου κράτους, αρκεί να λύνεται με ειρηνική διαδικασία κι όχι με πόλεμο. Χαρακτηριστικό προϊόν αυτής της λογικής ήταν η Συμφωνία του Μονάχου το 1938, η οποία υιοθέτησε τις διεκδικήσεις εδαφών της ναζιστικής Γερμανίας προς Ανατολάς προκειμένου να μην υπάρξει πόλεμος.

Σύμφωνα με αυτή την λογική θα πρέπει θα αναγνωρίζονται παραχωρήσεις εδαφών, προκειμένου να μην υπάρξει πόλεμος.[4] Οι εκπρόσωποι αυτής λογικής αναγνωρίζουν το δικαίωμα της κατάκτησης και το δίκαιο του ισχυρού ως κάτι δεδομένο και απόλυτα φυσιολογικό για τον κόσμο μας. Η εδαφική επικράτεια ενός κράτος και η ακεραιότητά της – όπως έγραφε στα 1957 ένας επιφανής απολογητής των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και πολέμων – συνιστούν αναχρονισμό, μιας και «στον κόσμο του αύριο τα σύνορα και η εθνική κυριαρχία είναι πιθανόν να μην έχουν κανένα νόημα» όμως «έχουν ακόμη τη δυνατότητα να συνιστούν casus beli για το οποίο ντουζίνες, χιλιάδες, ή και εκατοντάδες εκατομμύρια είναι δυνατό να θυσιαστούν.»[5]

Προκειμένου, λοιπόν, να μην έχουμε πολέμους, τότε καλό θα ήταν οι εδαφικές και συνοριακές μεταβολές να επέρχονται με ειρηνικό τρόπο με διεθνείς, ή διμερείς συμφωνίες. Κατά το πρότυπο της πρότασης που κατατέθηκε στην Κοινωνία των Εθνών, η οποία ζητούσε να δοθεί στη Γενική Συνέλευση η εξουσία να εγκρίνει, με ψηφοφορία τριών τετάρτων, «εδαφικές τροποποιήσεις», «αναγκαίες και κατάλληλες για την ευημερία των ενδιαφερομένων», για «λόγους μεταβολής των σημερινών φυλετικών συνθηκών και προσδοκιών». Η διαδικασία θα ήταν ανάλογη με εκείνη της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης και θα εξασφάλιζε τόσο την «δίκαιη αποζημίωση» όσο και τη συγκατάθεση των κατοίκων του μεταβιβασθέντος εδάφους σύμφωνα με την «αρχή της αυτοδιάθεσης». [6]

Η λογική αυτή της «εδαφικής μεταβολής με ειρηνικό τρόπο», έστρωσε το δρόμο που οδήγησε την Ευρώπη και τον κόσμο όλο στο ολοκαύτωμα του 2ου παγκοσμίου πολέμου. Και είναι αυτή η λογική που διέπει τις σχέσεις Ισραήλ και Παλαιστίνης, η οποία όχι μόνο έχει οδηγήσει στη νομιμοποίηση της στρατιωτικής κατοχής εδαφών από τους σιωνιστές, αλλά και σ’ ένα άλλο ολοκαύτωμα – διαρκές αυτή τη φορά – για τους Άραβες της Παλαιστίνης.[7]

Αυτό που βλέπουμε δεν μόνο η απώλεια εδαφών της Κυπριακής δημοκρατίας, αλλά η εφαρμογή μια προσυμφωνημένης στα παρασκήνια «εδαφικής μεταβολής με ειρηνικό τρόπο». Και πάντα με πρόσχημα την αποφυγή του πολέμου, αλλά και την κατοχύρωση της ασφάλειας στην περιοχή. Υπέρ ποιων άραγε; Πάντως όχι των λαών.

8. Γιατί γίνονται όλα αυτά;

Πρόκειται για «εδαφική μεταβολή με ειρηνικό τρόπο» υπέρ της Τουρκίας όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά και στο Αιγαίο, όπως και στην Θράκη. Πρώτα και κύρια για να αποκτήσει η Τουρκία το 50% της εδαφικής επικράτειας της Κύπρου, προκειμένου να δημιουργηθούν τα δυο κρατικά μορφώματα με ίσα εδαφικά δικαιώματα υπό την επικυριαρχία μιας χαλαρής ομοσπονδιακής δομής με σκοπό κατά το παλιό αποικιακό ρητό «να υπάρχει ένωση, αλλά όχι ενότητα.» [8]

Δεύτερο, με τον τρόπο αυτό η Τουρκία επιδιώκει να αποκτήσει όχι μόνο δικαιώματα στην ΑΟΖ νοτίου της Κύπρου, αλλά και να μονοπωλήσει την ΑΟΖ ανάμεσα στην Κύπρο και το Λίβανο. Μια περιοχή εξίσου σημαντική για το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και τον έλεγχο των υδρογονανθράκων της περιοχής. Με τον τρόπο αυτό η Τουρκία γίνεται εκ των πραγμάτων συμμέτοχος και στον αγωγό East Med, που ξεκινά από το Ισραήλ και διαμέσου της Κύπρου οδηγείται στην Κρήτη και κατόπιν προς την Ευρώπη. Και ταυτόχρονα η χώρα με τη διέλευση των περισσοτέρων αγωγών ενέργειας σ’ ολόκληρη τη λεκάνη της ανατολικής μεσογείου.

Τρίτο, αλλάζει ριζικά ο ρόλος των ενόπλων δυνάμεων της Κύπρου, αλλά και το δόγμα άμυνας της κυπριακής δημοκρατίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν παρατηρήθηκε ουδεμία στρατιωτική κινητοποίηση της ελεύθερης Κύπρου προς αντιμετώπιση της εδαφικής απώλειας. Όχι μόνο γιατί δεν υφίστανται δυνάμεις προκαλύψεως της Κυπριακής δημοκρατίας στη συγκεκριμένη περιοχή, αλλά και γιατί τα τελευταία ιδίως χρόνια τόσο οι δυνάμεις της ΕΛΔΗΚ, όσο και της Κύπρου έχουν αλλάξει ριζικά προσανατολισμό.
Η Κύπρος κινείται πολιτικά και στρατιωτικά όχι μόνο στην τροχιά του ΝΑΤΟ, αλλά ως de facto μέλος του ΝΑΤΟ. Κάτι που επιβάλει και η παραμονή της στην ευρωζώνη υπό καθεστώς οικονομικής και κοινωνικής κατάρρευσης.

Πριν μερικά χρόνια, το 2013, λίγους μήνες μετά την επίθεση που δέχθηκε η κυπριακή οικονομία και κυρίως το κυπριακό νοικοκυριό με την κλοπή των καταθέσεων από τους τραπεζίτες και τους εντολοδόχους τους στην ευρωζώνη, σε μια περιοδεία μου στην Κύπρο είχα πει τα εξής στους αδερφούς Κυπρίους: Αν δεν επιβάλλετε το ταχύτερο δυνατό την έξοδο της Κύπρου από την ευρωζώνη και την ΕΕ, ώστε να σταθείτε στα πόδια σας με τις δικές σας δυνάμεις, να είστε σίγουροι ότι αργά ή γρήγορα θα καταντήσετε να πολεμάτε για την πατρίδα σας από κορυφές του Πενταδάκτυλου.

Την εποχή εκείνη είχα προβλέψει το λεγόμενο «κούρεμα» των καταθέσεων στην Κύπρο 2-3 μήνες πριν συμβεί. Τώρα ήρθε η ώρα να επαληθευθεί και η άλλη πρόβλεψη για την οποία είχα προειδοποιήσει. Μόνο που όλα αυτά δεν αφορούν αποκλειστικά τους Κυπρίους. Αφορούν ολόκληρο τον ελληνισμό, που πολύ σύντομα θα έχει μεγάλη δυσκολία να μιλά για πατρίδα, όπως και το σύνολο των βαλκάνιων, που έχουν ήδη τεθεί σε τροχιά αναθεώρησης συνόρων και εδαφικών μεταβολών. Με «ειρηνικές διαδικασίες». Ακριβώς σαν αυτές που προετοίμασαν τόσους και τόσους θερμούς πολέμους στο παρελθόν. Συμπεριλαμβανομένων και των δυο παγκόσμιων αναμετρήσεων.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Sharon Korman, The Right of Conquest: The Acquisition of Territory by Force in International Law and Practice. Oxford: Clarendon Press, 1996, σ. 112.

[2] Coleman Phillipson, Termination of war and treaties of peace, New York: E. P. Dutton & company, 1916, σ. 10.

[3] Robert W. Tucker, The Inequality of Nations, London: Basic Books, 1977, σ. 12.

[4] Carr, E. H., The Twenty Years’ Crisis, 1919-1939: An Introduction to the Study of International Relations (3rd ed.). New York: Harper and Row, 1964.

[5] Lincoln P. Bloomfield, Evolution or Revolution? The United Nations and the Problem of Peaceful Territorial Change, Cambridge: Harvard University Press, 1957, σ. 3.

[6] Ό. π., σ. 26.

[7] Arie M. Kacowicz, The Problem of Peaceful Territorial Change, International Studies Quarterly, Vol. 38, No. 2 (June, 1994), σελ. 219-254.

[8] Egerton Hugh Edward, Federations And Unions Within The British Empire, Oxford: Clarendon Press, 1924, σ. 8, κοκ.

Ο Δημήτρης Καζάκης είναι Πρόεδρος του Ε.ΠΑ.Μ.